Οφειλόμενη απάντηση στον Πρύτανη του Πανεπιστημίου Κύπρου

ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΑΜΑΡΑ*  

Με πολλή έκπληξη και απορία έχουμε αναγνώσει την επιστολή του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Κύπρου προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Νίκο Αναστασιάδη, στην οποία βλέπει, όπως ο ίδιος ισχυρίζεται, τη Μέση Εκπαίδευση να καταρρέει παταγωδώς. Μας έχει ξενίσει ιδιαίτερα το μένος του εναντίον των συνδικαλιστών, οι οποίοι καταστρέφουν, όπως διατείνεται, το εκπαιδευτικό σύστημα αυτού του δύσμοιρου τόπου. Αναφέρεται μάλιστα σε αλλαγές, οι οποίες θα βελτίωναν την Παιδεία μας, εάν δεν υπήρχαν οι συνδικαλιστές για να τις ανακόψουν.

Σε ένα από τα μέτρα, τα οποία εισηγείται για την αναβάθμιση του Εκπαιδευτικού μας Συστήματος, καλεί το Υπουργείο Παιδείας να δρομολογήσει την «Επιστροφή στο σύστημα: πρακτικό, κλασικό και οικονομικό». Να εξηγήσουμε ότι εννοεί την κατάργηση τουόντως αποτυχημένου Ενιαίου Λυκείου και την εφαρμογή νέων Προγραμμάτων Σπουδών στο Λύκειο, παρόμοιων με αυτά που υπήρχαν στο Λ.Ε.Μ. (Λύκειο Επιλογής Μαθημάτων), το οποίο ίσχυε μέχρι το 2000.Θα πρέπει στο σημείο αυτό να υπενθυμίσουμε τον κύριο Πρύτανη ότιεμπνευστές του Ενιαίου Λυκείου ήταν ακαδημαїκοί σύμβουλοι του Υπουργείου Παιδείας. Η παράταξή μας, η Δημοκρατική Κίνηση Καθηγητών, εξέφρασε τότε τις  επιφυλάξεις της. Όταν τελικά το συγκεκριμένο σύστημα εφαρμόστηκε, πρώτη η ΟΕΛΜΕΚ εντόπισε εκ των έσω τη δυσλειτουργικότητά του. Γι’ αυτόν τον λόγο εδώ και πολλά χρόνια ζητά επιμόνως την κατάργησή του και την εφαρμογή νέων Προγραμμάτων Σπουδών, παρόμοιων με αυτά που ίσχυαν στο Λ.Ε.Μ., με μια πιο σύγχρονη, όμως, δομή.

Μας λύπησε, όμως, και η απαξιωτική αναφορά του κυρίου Πρύτανη σε πρωτοετείς φοιτητές του Πανεπιστημίου Κύπρου, οι οποίοι, όπως ισχυρίζεται, «δε γνωρίζουν κανκαλά Ελληνικά! Δυσκολεύονται να γράψουν με συνοχή δύο προτάσεις και να εκφραστούν ορθά». Φαίνεται ότι ο αποδέκτης αυτής της απαξιωτικής αναφοράς δεν είναι μόνο τα παιδιά αυτά, αλλά κι εμείς οι Εκπαιδευτικοί. Η μομφή του, όμως, αυτή μας επιτρέπει να καλέσουμε τον κ. Χριστοφίδη να κάνει μια προσπάθεια, για να βελτιώσει και ο ίδιος τα Ελληνικά του! Η Ελληνική Γλώσσα ως η πιο πλούσια και δυνατή γλώσσα σ’ όλη την ανθρώπινη ιστορία απαιτεί από έναν καλό χρήστη της ακριβολογία και σαφήνεια. Αναμέναμε από τον κύριο Πρύτανη να είναι πιο ακριβολόγος και με καλύτερες διατυπώσεις σ’ ένα επίσημο κείμενο, το οποίο απευθύνεται στον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Πέραν τούτου παρατηρούνται στην επιστολή του ακόμη και λεκτικά ατοπήματα. Πιο συγκεκριμένα γράφει σε κάποιο σημείο: «Τα προβλήματα, όπωςαναδεικνύονται από τις επιδόσεις των Κυπρίων μαθητών σε διεθνείς διαγωνισμούς…». Οφείλουμε να επισημάνουμε ότι το ρήμα «αναδεικνύομαι» έχει θετική έννοια (βλ. Λεξικό Γ. Μπαμπινιώτη). Πιο σωστή διατύπωση θα ήταν «Οι επιδόσεις των Κυπρίων μαθητών σε διεθνείς διαγωνισμούςκαταδεικνύουν ταπροβλήματα…».

Σε μια άλλη αναφορά του γράφει: «…οι δάσκαλοι δεν εξασκούν απλά ένα επάγγελμα…». Εντοπίζονται στην πρόταση αυτή δύο λεκτικά ατοπήματα: α) Δε γίνεται εξάσκηση ενός επαγγέλματος, αλλάάσκηση επαγγέλματος (βλ. στο Λεξικό Γ. Μπαμπινιώτη τη διαφορά μεταξύ ασκώ και εξασκώ), β) Θα έπρεπε να γίνει χρήση του επιρρήματος απλώς και όχι του επιρρήματος απλά ( βλέπε τη διαφορά στο Λεξικό Γ. Μπαμπινιώτη).

Στο δεύτερο από τα 12 μέτρα που εισηγείται ο κύριος Πρύτανης- θα έλεγα «κομίζοντας γλαύκα εις Αθήνας»- γράφει: «Ο κατατεμαχισμός των σχολείων έγινε για καθαρά συνδικαλιστικούς λόγους». Εδώ με τη φράση «κατατεμαχισμός των σχολείων» θα πρέπει εμείς να αντιληφθούμε ότι αναφέρεται στη δυνατότητα πολλαπλών επιλογών που έχει ο μαθητής στο Ενιαίο Λύκειο. Εμείς ως εκπαιδευτικοί αντιλαμβανόμαστε τι θέλει να πεί, έστω και με κάποια δυσκολία, όπως, επίσης, πιθανώς και όσοι ασχολούνται με τα εκπαιδευτικά δρώμενα. Οι υπόλοιποι πολίτες, πιστεύουμε, ότι δε θα καταφέρουν να αντιληφθούν τι εννοεί. Δε θα μπορούσε ο κ. Χριστοφίδης ως καλός χρήστης της Ελληνικής γλώσσας να χρησιμοποιήσει μια καλύτερη διατύπωση, για να γίνει πιο σαφής;

Στο δέκατο μέτρο της εισήγησής του για αναβάθμιση του Εκπαιδευτικού μας Συστήματος αναφέρεται σε «Κατάργηση της λεγάμενης αναγωγής…». Η λέξη λεγάμενη αποτελεί λεκτική διατύπωση του προφορικού λόγου. Ολόκληρο το κείμενο της επιστολής βρίθει από λεκτικές διατυπώσεις προφορικού λόγου. Νομίζουμε ότι σ’ ένα τέτοιο επίσημο κείμενο, απευθυνόμενο προς τον κατέχοντα τον υψηλότερο θεσμό του Κράτους, θα έπρεπε να αποφεύγει τέτοιες εκφράσεις.

Σε μια άλλη αναφορά του οραματίζεται ένα σχολείο, στο οποίο οι δάσκαλοι θα πρέπει να έχουν «μια συγκεκριμένη αποστολή για το κτίσιμο μιας άλλης πατρίδας». Θεωρούμε ότι η οποιαδήποτε χρήση του όρου Πατρίδα χρειάζεται περισσότερη προσοχή. Τι εννοεί μιλώντας για άλλη Πατρίδα και σε ποιο βαθμό η ουσία της έννοιας του όρου Πατρίδα αποτελεί μεταβλητό παράγοντα; Εάν εννοεί την αναδόμηση των θεσμών, την επαναπροβολή των ηθικών αξιών, την αναδόμηση της οικονομίας ή την αναβάθμιση της Παιδείας, θα συμφωνήσουμε και θα προχωρήσουμε μαζί του σε κοινούς αγώνες. Δε διατυπώνονται, όμως, σαφώς τα όσα πιο πάνω αναφέραμε και ελλοχεύει ο κίνδυνος παρεξήγησης λόγω του επιθέτου άλλη Πατρίδα. Θα μπορούσε κάποιος να αντιδράσει λέγοντας: «Δε θέλουμε άλλη Πατρίδα. Έχουμε Πατρίδα, την οποία πότισαν με το αίμα τους οι άγιοι και οι ήρωές της και την οποία μαρτυρούν οι εκκλησίες της, τα αρχαία θέατρά της και τα αυλακωμένα πρόσωπα των ανθρώπων της»!

Η μομφή, επίσης, του κυρίου Χριστοφίδη – σχεδόν εναντίον όλων! – ότι «η λεγάμενη μεταρρύθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης απορρύθμισε την παιδεία και την αποσυντόνισε…» είναι απαράδεκτη! Τρεις Κυβερνήσεις με πολύ κόπο και μόχθο προωθούν αυτήν τη Μεταρρύθμιση! Γίνονται, βεβαίως, λάθη, τα οποία εντοπίζουμε και προσπαθούμε να διορθώσουμε όλοι μαζί. Είναι γι’ αυτόν τον λόγο, που ο τέως Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού κ. Κυριάκος Κενεβέζος, αλλά και ο νυν κ. Κώστας Καδής προχώρησαν και προχωρούν σε συνεχείς αξιολογήσεις από ομάδα, στην οποία συμμετέχουν και έγκριτοι Πανεπιστημιακοί, γι’ αυτά που έγιναν, αλλά και γι’ αυτά που γίνονται στα πλαίσια της Μεταρρύθμισης.

Στην κορυφή αυτής της μεγάλης προσπάθειας για τη Μεταρρύθμιση του Εκπαιδευτικού μας Συστήματοςευρίσκονται, όπως προαναφέραμε, και αρκετοί έγκριτοι Πανεπιστημιακοί. Μήπως, κύριε Πρύτανη, και αυτοί απορρυθμίζουν και αποσυντονίζουν τη Δημόσια Εκπαίδευση;…

*Θεολόγος-Φιλόλογος M. Th. Α.Π.Θ.

Γεν. Γραμματέας της ΔΗ.ΚΙ. Καθηγητών (ΟΕΛΜΕΚ)